Norovirus en Oesters

Het Norovirus veroorzaakt ongeveer 90% van alle niet-bacteriële uitbraken van buikgriep ofwel gastro-enteritis ter wereld. Het Norovirus is dus een behoorlijk potent virus dat voor het eerst in 1968 bij kinderen in een school in Norwalk (Ohio, USA) werd vastgesteld. Het Norwalkvirus is de enige soort binnen het geslacht Norovirussen, al denken sommigen dat er een verdere onderverdeling in de toekomst onvermijdelijk zal zijn. Het virus lijkt zich graag te willen muteren. Ondertussen zijn er steeds meer serotypes bekend die binnen een tweetal genogroepen vallen: genogroep I (GI) met Norwalk virus, Desert Shield virus en Southampton virus, alsmede genogroep II (GII) met Bristol virus, Lordsdale virus, Toronto virus, Mexico virus, Hawaii virus en Snow Mountain virus[1]. Vooral genogroep II.4 houdt van muteren[2].

Het Norovirus heeft in de media de meeste aandacht gekregen door uitbraken op cruiseschepen. De meeste patiënten zullen na een paar dagen ellende en een verpeste vakantie de besmetting met het virus wel overleven, maar het virus kan wel degelijk dodelijk zijn voor kinderen, bejaarden en mensen met een verzwakt immuunsysteem.

Zo'n virus ontstaat natuurlijk niet in het luchtledige en onderzoekers hebben lang gezocht naar een gastheer of host voor dat virus in de dierenwereld. Recent is gebleken dat oesters wel eens die bron kunnen zijn.

Al in 2015 heeft men de resultaten van een onderzoek gepubliceerd, waarbij 1,077 monsters van Norovirussen in oesters hebben onderzocht[3]. Het bleek dat 80% van alle bekende Norovirussen, die bij mensen ziekteverschijnselen veroorzaken, gelijk zijn aan die welke in oester worden aangetroffen. Het merendeel van die overeenkomsten werd gevonden bij oesters die in kustwateren werden geplukt en die oesters zijn mogelijk besmet geraakt met menselijke uitwerpselen.

Dat betekent dus dat er een nieuwe cirkelvormige mutatiemogelijkheid is ontstaan omdat ieder virus zich aan een nieuwe soort zal moeten aanpassen om te overleven. Mensen, die ziek zijn door een besmetting met het Norovirus, zijn aan de diarree. Die ontlasting wordt via het riool, vaak in gebieden zonder rioolwaterzuiveringsinstallaties, in zee geloosd. Oesters zullen het zeewater filtreren en op die manier zelf ook besmet raken met het Norovirus. Dat Norovirus past zich aan, muteert en vormt een nieuwe ondersoort. Vervolgens worden die oesters geplukt en rauw geconsumeerd door de mens. Die vervolgens weer ziek wordt[4].

[1] Department of Health: Norovirus Laboratory Case Definition (LCD) - 2006
[2] Bull et al: Emergence of a New Norovirus Genotype II.4 Variant Associated with Global Outbreaks of Gastroenteritis in Journal of Clinical Microbiology - 2006. Zie hier.
[3] Yongxin Yu et al: Molecular epidemiology of oyster-related human noroviruses: Global genetic diversity and temporal-geographical distribution from 1983 to 2014 in Applied and Environmental Microbiology - 2015
[4] Public Health Agency of Canada: Public Health Notice - Outbreak of gastrointestinal illnesses linked to raw and undercooked oysters - 2017. Zie hier.