Antivaxxers en Ivermectine

Ivermectine is een geneesmiddel tegen parasieten, zoals wormen, mijten en luizen. Het wordt soms ook voorgeschreven bij rosacea en blepharitis. Beide ziektebeelden kunnen worden veroorzaakt of verergerd door mijten (Demodex folliculorum).

Koeien, paarden en honden kunnen ook een kuur met Ivermectine krijgen als ze geteisterd worden door parasieten.

Onder antivaxxers, die geen vaccinatie met een beproefd vaccin durven te ondergaan, blijft het geloof bestaan dat Ivermectine werkzaam zou zijn tegen het coronavirus. Vreemd, zo zou je op het eerste gezicht moeten toegeven, een virus is geen parasiet.

Maar die antivaxxers zijn op het verkeerde been gezet door de wetenschap zelf, waar al vroeg in de pandemie kwam er laboratoriumonderzoek naar buiten, waarin de suggestie werd gewekt dat het middel een rol kon hebben bij de preventie of behandeling van het coronavirus[1].

Prominente Amerikaanse antivaxxers gingen aan de haal met dit onderzoek en hun domme volgers geloofden hen op hun woord. Wat iedereen uiteraard niet wilde weten was dat het onderzoek niet op mensen was verricht, maar met cellijnen in een laboratorium. Vandaar de woorden 'in vitro' ('onder glas') in de titel van het betreffende onderzoek. Het kón dus nog helemaal niets zeggen over de werkzaamheid in een echt menselijk lichaam.

Terwijl wetenschappers en artsen sceptisch bleven, was het kwaad al geschied: antivaxxers struinden het internet af op zoek naar Ivermectine. Sommigen pikten (of kochten) het van veeartsen, vergetend dat een paard een veel groter lichaam heeft dan een mens. De gevolgen waren te voorspellen: vergiftigingsverschijnselen bij mensen en tekorten om dieren te behandelen.

De Amerikaanse toezichthouder FDA probeerde het tij nog te keren door een ietwat ludieke tweet te plaatsen met de tekst 'You are not a horse. You are not a cow. Seriously, y'all. Stop it'. Het hielp niet.

Vervolgonderzoek kon het nut van Ivermectine voor de preventie of behandeling van een corona-infectie niet bevestigen en in 2021 bleek dat veel van die eerdere onderzoeken, die de voordelen aantoonden, gebrekkig, misleidend of zelfs frauduleus waren[2]. Een deel van die onderzoeken werd daardoor ingetrokken.

De vraag is natuurlijk waarom mensen nog steeds (willen) geloven dat Ivermectine wél werkt tegen een infectie met het coronavirus. Vermoedelijk omdat het past in hun troebele wereldbeeld, slechts verdeeld in zwart en wit, zonder enige nuance of grijstinten. Daarin passen allerlei vreemde vijandbeelden en waandenkbeelden, maar het is vaak niet meer dan onuitgesproken antisemitisme. Dat je van een elite geen Ivermectine mag gebruiken, terwijl het zo werkzaam en goedkoop is, is juist een bewijs van hun gelijk goedgelovigheid.

[1] Caly et al: The FDA-approved drug ivermectin inhibits the replication of SARS-CoV-2 in vitro in Antiviral Research – 2020. Zie hier.
[2] Lawrence et al: The lesson of ivermectin: meta-analyses based on summary data alone are inherently unreliable in Nature Medicine – 2021. Zie hier.