Antivaxxers en een artikel uit 1989

Antivaxxers willen zo graag gelijk hebben dat ze zonder zelf enig onderzoek te verrichten klakkeloos berichten, die hun waandenkbeelden ondersteunen, op sociale media delen.

Eén van die voortdurend circulerende berichten is een scan van een krantenartikel van 2 februari 1989 met als titel 'Vaccin tegen coronavirus veroorzaakt nieuwe ziekten'. Zie je wel, zo claimen de antivaxxers, het vaccin tegen SARS-CoV-2, het virus dat COVID-19 veroorzaakt, is helemaal niet veilig en veroorzaakt allemaal andere ziektebeelden.

Tijd voor onderzoek
Het betreffende artikel verscheen in Het Agrarische Dagblad, intussen hernoemd tot Boerderij.

Het is direct duidelijk dat het artikel niet over het thans circulerende Coronavirus kan gaan, want dat bestond in 1989 nog helemaal nog niet. Dat Coronavirus werd immers pas in 2019 in de Chinese plaats Wuhan waargenomen. Het artikel gaat over het Infectueuze Bronchitis Virus (IBV), een zoönose.

IBV is een heel ander soort coronavirus dan SARS-CoV-2 en is alleen besmettelijk voor gevogelte (kippen, kalkoenen, enz). Het is een zogenaamd avian coronavirus dat behoort tot het geslacht gammacoronavirus[1]. Sinds de identificatie in 1931 van de eerste IBV-stam (IBV-Massachusetts genaamd) doken wereldwijd tientallen nieuwe IBV-variantstammen op.

Hoewel sommige vaccins (want die bestaan) een brede kruisbescherming geven, beschermt geen enkel vaccin tegen alle IBV-varianten. Daarom is continue monitoring van circulerende IBV-stammen noodzakelijk.

Het SARS-CoV-2 behoort tot de betacoronavirussen en behoort dus tot een andere familie dan het Infectueuze Bronchitis Virus. Ook enkele andere coronavirussen, die slechts lichte griepverschijnselen bij de mens veroorzaken, zijn al jaren bekend. Een voorbeeld is het humaan coronavirus NL63 (HCoV-NL63), een alphacoronavirus, dat eind 2004 voor het eerst bij een Nederlandse baby werd aangetroffen[2]. Andere 'seizoensgebonden' coronavirussen zijn HCoV-229E, HCoV-OC43 en HCoV-HKU1.

Terug naar het Infectueuze Bronchitis Virus (IBV)
De titel van het krantenartikel klopt niet. Het ging namelijk niet om het ontstaan van een nieuwe ziekte als gevolg van de vaccinatie, maar om dezelfde ziekte die veroorzaakt werd door een gemuteerde variant van hetzelfde virus.

Kippen worden grootschalig gevaccineerd tegen het Infectueuze Bronchitis Virus. Door voortdurende piepkleine mutaties van het virus is het bestaande vaccin niet of minder effectief en dient voortdurend aangepast te worden. En juist dát werd niet door de journalist begrepen die in 1989 het betreffende artikel schreef.

Door die vaccinatie ontstond er vaccinresistentie. Dat is de evolutionaire aanpassing van een virus om te kunnen overleven. Door deze mutatie ontloopt het virus dus (deels) de werking van het vaccin. Op dezelfde manier ontstaat resistentie bij antibiotica. Hoewel vaccinresistente goed is gedocumenteerd, is het veel zeldzamer en minder zorgwekkend dan antimicrobiële resistentie.

Conclusie
De antivaxxers hebben weer eens geen onderzoek gedaan en publiceren dus weer desinformatie.

[1] DeWit, Cook: Spotlight on avian coronaviruses in Avian Pathology – 2020. Zie hier.
[2] Van der Hoek et al: Identification of a new human coronavirus in Nature Medicine – 2004. Zie hier.