Tetanus: Een onschuldige kinderziekte?

Tetanus is een acute infectieziekte die wordt veroorzaakt door sporen van de bacterie Clostridium tetani. De tetanusbactie is een zogenaamde sporenvormende soort. Een spore is een soort slaaptoestand van de bacterie met als belangrijkste doel het overleven van ongunstige omstandigheden, zoals hitte, kou en droogte. Die sporen worden overal in het milieu aangetroffen, vooral in de bodem, stof, vuil, uitwerpselen van dieren en roestig gereedschap, zoals spijkers, naalden, prikkeldraad, enz. Omdat de sporen zeer goed bestand zijn tegen hitte en koude, kunnen ze jarenlang overleven.

Is tetanus gevaarlijk, zo kun je jezelf afvragen. Welnu, De Clostridium tetani heeft een broertje, de Clostridium botulinum. Het toxine van deze bacterie, genaamd botuline (BTX), is een van de giftigste stoffen op deze wereldbol en veroorzaakt het dodelijke botulisme. Het gif van de tetanusbacterie, tetanusneurotoxine (TeNT), doet qua giftigheid nauwelijks onder voor dat van zijn broertje. TeNT is een van de meest toxische eiwitten die er bestaan.

De symptomen van tetanus beginnen met last van rusteloosheid, geprikkeldheid en hoofdpijn. Daarna volgt verkramping van de spieren, zoals de kaakspieren ('kaakklem'). Ook krijg je problemen met slikken en ademhalen. Door beschadiging van het spier- en zenuwstelsel kunnen hoge bloeddruk en hartritmestoornissen ontstaan. De verkramping van spieren kan zo extreem worden dat er botbreuken kunnen ontstaan. Als je besmet raakt, duurt het meestal 6 tot 15 dagen voordat je ziek wordt, al kan dat ook enkele maanden duren.

Wereldwijd komen jaarlijks ongeveer één miljoen gevallen van tetanus voor, met een sterftecijfer van ongeveer 45%. In sommige tropische landen behoort tetanus nog steeds tot de top tien van doodsoorzaken.

Voordat vaccinatie tegen tetanus in 1953 werd ingevoerd, overleden in Nederland elk jaar zo’n 50 mensen aan de ziekte. Sinds 1957 is de prik tegen tetanus onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma. Daarna daalde het aantal sterfgevallen naar bijna 0.

In Nederland krijgt een kind nu een enkele keer tetanus. Dat gaat dan vaak om een ongevaccineerd kind met een relatief kleine wond. Kinderen met grote en risicovolle wonden worden in het ziekenhuis vaak al extra gevaccineerd.

In de periode 2009-2020 zijn maar 16 tetanuspatiënten gemeld. Dit zijn meestal oudere mensen die geboren zijn voor de start van het Rijksvaccinatieprogramma. In 2011 is voor het laatst een sterfgeval door tetanus gemeld.

Het vaccin tegen tetanus zit gelukkig in het Rijksvaccinatieprogramma en ieder kind kan daarmee beschermd worden tegen de gevolgen van het potentieel dodelijke tetanusneurotoxine (TeNT).

Toch zijn er mensen die uit totale onnozelheid meer vertrouwen hebben in homeopaten, die soms slechts een LOI-cursusje hebben gevolgd. In die wereld van totale waanzin gelooft men dat Pyrogenium werkzaam is tegen tetanus.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) was het op een bepaald moment zat en legde aan zeven bedrijven (of personen) dikke boetes op, variërend van €1,125 tot €15,000. Hielp dat? Welnee, malloten van de Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken, een clubje van rabiate antivaxxers, claimen nog steeds hier dat 'In de homeopathie werden goede resultaten geboekt met de preventie van tetanus. Middelen als Pyrogenium, Ledum en Hypericum hebben een goede reputatie op dit gebied'.

De vraag is dus: geloof je in de wetenschap of geloof je mensen die eigenlijk in een psychiatrische inrichting opgenomen zouden moeten worden?